گذشت شاکی در جرایم تعزیری قابل گذشت موجب موقوفی تعقیب یا عدم اجرای مجازات می شود که در واقع شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات منوط به شکایت و عدم گذشت شاکی می باشد .
هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم محسوب می شود . جرایم را به طور کلی می توان به دو دسته جرایم قابل گذشت و غیر قابل گذشت تقسیم کرد بر همین اساس باید گفت اگر جرمی با شکایت شاکی یا متضرر آغاز گردد با گذشت شاکی نیز رسیدگی متوقف گردد جرم قابل گذشت می باشد .
در واقع شاکی از حق خود رای تعقیب دعوا صرف نظر کرده و مرتکب را بخشیده است بر همین ترتیب گذشت شاکی موجب متوقف شدن رسیدگی به پرونده می گردد و در دادگاه یا دادسرا پرونده مختومه می شود و قرار موقوفی تعقیب صادر می گردد .
اما فقط برجی از جرایم قابل گذشت است و برخی دیگر غیر قابل گذشت می باشد یعنی حتی با گذشت شاکی تعقیب ادامه می یابد . به همین دلیل در این مقاله به جرم قابل گذشت و فهرست جرایم قابل گذشت می پردازیم .
جرم قابل گذشت چیست ؟
به طور کلی اصل بر غیر قابل گذشت بودن جرم ها می باشد مگر اینکه در قانون برخی جرایم قابل گذشت باشد .
جرمی که با شکایت شاکی یا متضرر از جرم آغاز می شود یعنی شکایت شاکی شرط ابتدایی برای رسیدگی به این جرایم است جرم قابل گذشت می باشد .
اما شاکی می تواند که مرتکب جرم را ببخشد و در واقع وی از حقی که برای تعقیب دعوی دارد صرف نظر می کند . قانونگذار بعضی از جرایم را قابل گذشت و برخی را غیر قابل گذشت در نظر گرفته ، اما علت قابل گذشت بودن جرایم که در نظر گرفته این است که جنبه خصوصی این جرایم بر جنبه عمومی آنها غالب است و قانونگذار برای حفظ روابط میان افراد این اجازه را به شاکی داده است تا از حق خود نسبت به پیگیری جرم ، صرف نظر کند .
فهرست جرایم تعزیری قابل گذشت
گذشت شاکی در جرایم تعزیری قابل گذشت موجب موقوفی تعقیب یا عدم اجرای مجازات می شود که در واقع شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات منوط به شکایت و عدم گذشت شاکی می باشد . جرایم تعزیری قابل گذشت عبارتند از :
1 – جرایم تعزیری مندرج در قانون مجازات اسلامی در کتاب دیات
2 – حد قذف – ماده 255 قانون مجازات اسلامی : ( حد قذف ، حق الناس است و تعقیب . . . )
3 – حد سرقت بندهای د . ذ . ر . ز . م . ماده 268 قانون مجازات اسلامی : ( . . . بند د : صاحب ما از سارق در مرجع قضایی شکایت کند . ) بند ذ : ( صاحب مال قبل از . . . ) …
3 – تحصیل سند یا نوشته باسوء استفاده از ضعف نفس اشخاص – ماده 596 تعزیرات : ( هر کس با استفاده از ضعف نفس شخصی یا هوی و هوس او یا حوایج . . . )
4 – توهین به افراد – ماده 608 تعزیرات : ( توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک . . . )
5 – سقط جنین ناشی از ضرب و اذیت و آزار عمدی زن حامله – ماده 622 تعزیرات : ( هر کس عالما و عامدا به واسطه ضرب و یا اذیت و آزار زن حامله . . . )
6 – امتناع از دادن طفل سپرده شده – ماده 632 تعزیرات : ( اگر کسی از دادن طفلی که به او سپرده شده است در موقع مطالبه اشخاصی . . . )
7 – رها کردن طفل یا شخصی که قادر به محافظت از خود نیست در محل خالی از سکنه – ماده 633 تعزیرات : ( هر گاه کسی شخصا یا به دستور دیگری . . . )
8 – ترک انفاق زوجه و افراد واجب النفقه ماده 642 تعزیرات و ماده 53 قانون حمایت از خانواده 1392 .
9 – افشای اسرار حرفه ای – ماده 648 قانون تعزیرات : ( اطبا و جراحان و ماماها و داروفروشان و . . . )
10 – تهدید – مواد 668 و 669 تعزیرات : ( هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید ، دیگری را . . . )
11 – تحریق اشیای منقول – ماده 676 تعزیرات : ( هر کس سایر اشیای منقول متعلق به دیگری را آتش بزند . . . )
12 – تخریب عمدی اشیای منقول و غیر منقول – ماده 677 تعزیرات : ( هر کس عمدا اشیای منقول یا غیر منقول متعلق به دیگری . . . )
13 – کشتن ، مسموم کردن ، تلف یا ناقص کردن عمدی و بدون ضرورت حیوان حلال گوشت دیگری یا حیواناتی که اشکار آنها توسط دولت ممنوع است – ماده 679 تعزیرات .
14 – سوزاندن یا اتلاف عمدی اسناد تجاری و غیر تجاری غیر دولتی – ماده 682 تعزیرات : ( هر کس عالما هر نوع اسناد یا اوراق تجارتی و غیر تجارتی . . . )
15 – چراندن محصول دیگری ، تخریب باغ و محصول دیگری – ماده 684 تعزیرات : ( هر کس محصول دیگری را بچراند یا تاکستان یا باغ میوه یا نخلستان . . . )
16 – قطع یا از بین بردن اصله نخل خرما بدون مجوز قانونی – 685 تعزیرات : ( هر کس اصله نخل خرما را به هر ترتیب یا هر وسیله . . . )
17 – تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحکت یا ممانعت از حق – ماده 690 تعزیرات : ( هر کس به وسیله ی صحنه سازی از قبیل پی کنی ، دیوار کشی . . . )
18 – تصرف ملک غیر به قهر و غلبه – ماده 692 تعزیرات : ( هر گاه کسی ملک دیگری را به قهر و غلبه . . . )
19 – ورود به عنف یا تهدید در منزل یا مسکن غیر – ماده 694 تعزیرات : ( هر کس در منزل یا مسکن دیگری . . . )
20 – افترا – ماده 697 تعزیرات : ( به وسیله ی اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه . . . )
21 – نشر اکاذیب – ماده 698 تعزیرات : ( هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی . . . )
22 – افترا عملی – ماده 699 تعزیرات : ( هر کس عالما و عامدا به قصد متهم نمودن دیگری آلات و ادوات جرم و اشیایی . . . )
23 – هجو ماده 700 تعزیرات : ( هر کس با نظم یا نثر یا به صورت کتبی یا شفاهی . . . )
24 – جرایمی که به موجب قانون خاص قابل گذشت هستند .